KİMYASALLARIN GÜVENLİ KULLANIMI, SAKLAMA KOŞULLARI VE EMNİYETLİ TAŞINMASI
Tüm laboratuvarlar da kimyasallara mutlak suretle ihtiyaç duyulmaktadır. Laboratuvarın araştırma alanına bağlı olarak ; kullanılan kimyasalların türleri ve miktarları büyük ölçüde değişmektedir. Fakat ne yazık ki ; kimyasalların kullanımı ve depolanmasıyla ilgili kaza raporlarına çokça kez rastlanmaktadır. Bu tehlikeli maddeleri kullanma ve saklama konusunda sunulan tüm talimatlara dikkatlice uyulmalıdır; aksi takdirde istenilmeyen sonuçlarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle, bu bloğumuzda laboratuvar kimyasallarının saklanılması, depolanması ve taşınmasına dair tüm bilgilere yer vereceğiz.
İLK ADIM : KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMAN
Bu makalenin asıl konusu kimyasalların güvenli bir şekilde saklanılmalısıdır. Ancak tüm bunlardan önce kişisel güvenliğinizi tam olarak alıp almadığınıza emin olmalısınız. Kimyasallara dayanıklı eldiven, laboratuvar gözlüğü, ucu kapaklı ayakkabı ve laboratuvar önlüğü bunlar kişisel önlemlerinizi kapsamaktadır.
Kişisel önlemlerinizi tamamladıktan sonra, kimyasalların bir yerden bir yere taşınması esnasında etrafta oluşabilecek tehlikeler kontrol edilmelidir. Bunlar nelerdir ; yerlerin kaygan olabilmesi, ayağımıza takılarak düşmemize sebep olabilecek tehlikeler şeklinde sıralanabilir. Ardından çalıştığımız ortamda ilk yardım çantası yada ilk yardım dolabının olup olmadığı kontrol sağlanılmalıdır. Yaşanılan herhangi bir kazada ilk yardımın ne kadar önem arz ettiğinde laboratuvar ortamında çalışan her birey biliyor olmalıdır. Son olarak kullanılacak olan kimyasalların etiket bilgilerinin güncel olup olmadığı kontrol edilmeli ve güvenlik bilgi formu MSDS belgeleri incelenmelidir.
İKİNCİ ADIM : GÜVENLİ TAŞIMA / GÜVENLİ SEVKİYAT
- Asla bozuk olduğunu düşündüğünüz kimyasalların taşınmasını sağlamayınız. Durumu mutlaka laboratuvar şefiniz ile paylaşınız.
- Kimyasalların taşınması esnasında kırılmalara dirençli ve dökülmelere karşı kilit kapaklı olan şişeler tercih etmelisiniz. Özellikle taşıdığınız kimyasal asit ise aşınma yapabileceğini göz önüne alarak mutlaka cam şişe kullanmalısınız.
- Kimyasalların sevkiyatı konteyner şeklinde toplu olarak ise bunların taşıyan araçların devrilme vs durumu olmayacak şekilde güvenli ve donanımlı olunmasına dikkat ediniz.
- Akademik laboratuvarlarda mola aralarında yada öğlen aralarınızda kimyasalları asla laboratuvar dışarına çıkarmayınız
- Kalabalık asansörlerde kimyasal taşımayınız, bunlar için yük asansörlerini tercih ediniz.
- Kimyasalları asla gözetimsiz bırakmayınız.
KİMYASALLARI SAKLAMA / DEPOLAMA KOŞULLARI
Kimyasalları bir laboratuvar ya da depoda güvenli bir şekilde saklamak titizlik ve dikkat gerektirmektedir. Aşağıda yer alan maddelerde kimyasalların saklama ve depolama koşullarına dair direktifleri bulabilirsiniz;
- Kimyasalların bulunduğu kapları etiketlemeyi asla unutmayınız. Bu etiket mutlaka sahibin / kullanıcının adını ve alındığı / açıldığı tarih bilgilerini içermelidir.
- Her kimyasal için belirlenmiş bir saklama alanı bulunmalıdır.
- Uçucu toksikleri ve kokulu kimyasalları havalandırmalı dolaplarda saklayınız.
- Laboratuvarınız da mutlaka gerekli eğitimlerini almış çevre, güvenlik ve sağlık personeli bulundurunuz.
- Yanıcı kimyasal sıvıları, onaylı yanıcı sıvı saklama dolaplarında saklayınız.
- Başta sıvılar olmak üzere tüm kimyasalları uyumlu gruplandırmaya göre saklayınız. Hem laboratuvarda hem de kimyasal depolama odalarının yanında referans için bir kimyasal uyumluluk tablosu yayınlayınız.
- Aşındırıcı malzemeler için uygun dirençli , ikincil kaplar kullanınız. Bu dolapların herhangi bir sızıntıda korunmasını sağlayacaktır.
- Buharlaşma sırasında havaya karışabilecek tehlikeli gazlardan kaçınmak için kapların ağızlarını sıkıca kapatınız.
- Yanıcı maddeleri saklamak için yalnızca patlamaya dayanıklı ( kıvılcım çıkarmayan) buzdolapları kullanınız.
KİMYASALLARI SAKLAMA / DEPOLAMADA YAPMAKTAN KAÇINMANIZ GEREKEN ŞEYLER ;
- Büyük, ağır kapları veya sıvıları yüksek raflarda veya yüksek dolaplarda saklamak! Bunun yerine bunları omuz seviyesinde veya altında saklayın.
- Kimyasalları ısı kaynağının yanında yada doğrudan güneş ışınına maruz kalabileceği yerlerde saklamayınız !
- Kimyasalları çeker ocaklar dışında farklı yerlerde depolamayınız !
- Depolama için tezgah üstlerini kullanmayınız !
- Kimyasalları sonsuza dek saklayabileceğinizi düşünmeyiniz ! Nem tozların partikülleşmesi ve sertleşmesine sebep olur. Sıvı kimyasallarda zamanla buharlaşır. Laboratuvarınıza ulaştığı anda mutlaka kimyasalın üzerindeki etiketi kontrol edip, son kullanma tarihini sorgulayınız. Eski, sertleşmiş, buharlaşmış veya bozulmuş tüm malzemeleri derhal atınız.
Bu basit yönergelere uymanız, sizi verimli, düzenli ve güvenli bir şekilde çalışan laboratuvar ortamında buluşturur.
Her zaman olduğu gibi önce güvenlik !
