Işık Mikroskobu Nasıl Çalışır?

Bir Mikroskop Nasıl Çalışır?

Farklı ihtiyaçlar için çeşitli mikroskoplar mevcuttur. Öncelikle mikroskobun nasıl çalıştığını öğrenerek bir mikroskop satın alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.

Mikroskoplar nesneleri olduğundan daha büyük göstermeye yarar. Işık mikroskopları temelde çok güçlü ve akıllıca yapılmış büyüteçlerdir.Bir büyüteçte büyütme bir lens aracılığı ile yapılır. Ancak tek bir lens ile büyütme çok sağlıklı değildir. Bir büyüteçle deneme yaparken, büyüteçi yazılı bir kağıt üstüne tutarak baktığınızda ortada net görüntü görebilirsiniz ancak mercek kenarlarında bulanıklaşma ve bozulma göreceksiniz.Bir ışık mikroskobunda bu nedenle bir kaç mercek art arda kurulmuştur.Bu sayede bulanıklık ve ve renk dağılımları dengelenir ve yüksek derecede büyütme elde edilir.

Mikroskopta Büyütme: Yakınsak (İnce Kenarlı) Mercek

Bir mercek nesneleri nasıl daha büyük gösterir? Bir cismi, ışık ışınları yansıttığı için görürüz.Işık cismin her noktasından farklı yönlerde yansır. Ancak cismin kesin görüntüsü bu farklı ışınların tek bir noktada tekrar toplandığında oluşur. Bunun için gözümüzde bir lens bulunur. Bu lens ışık ışınlarını toplar ve bir noktada odaklar.Tüm ışınların kesiştiği noktada görüntü oluşur.

Mikroskoptaki yakınsak mercek de aynı prensibe göre çalışır.Nesneden gelen ışık ışınlarını bir araya getirir ve keskin büyük bir görüntü sağlar.Büyütme faktörü, merceğin odak uzaklığı ve nesne mercek arasındaki mesafe arasındaki etkileşimden kaynaklanır.

Bir cismin (solda) yaydığı ışık ışınları görüntü noktasında (sağda) kesişir.Bu noktada lens keskin büyük bir görüntü oluşturur.Görüntünün büyütülmesi, merceğin odak uzunluğuna ve nesneden olan uzaklığına bağlıdır.Resimdeki lens iki kat büyütme sağlamıştır.

Büyütme ve Çözünürlük

Mikroskopta Büyütme

Işık mikroskoplarının farklı amaçlar için farklı büyütmelere sahiptir.Işık mikroskobunda direk bakılan oküler ve ayrıca farklı büyütmelerdeki objektifler vardır.Objektifteki 4x etiketi varsa bu objektif 4 kat büyütür.Oküler ise genellikle 10x büyütür.Bu durumda gördüğümüz görüntü objektif ile oküler büyütmelerin toplam büyütmesine eşittir, yani 4x ve 10x çarpımı 40 kat büyütme elde ederiz.

Bir mikroskopta neden 2 mercek olduğunun cevabı, bir merceğin nasıl çalıştığını gösteren resimde bulabilirsiniz.Mercekten geçerek oluşan görüntü baş aşağı şekilde ters görüntüdür. Bu görüntünün tekrar düz görünmesi için aynı tip ikinci bir mercek bulunur.

Mikroskopta Çözünürlük

Farklı büyütme seviyeleri, farklı ince yapıları algılamayı mümkün kılar.Örneğin bir soğan zarının incelenmesinde farklı yakınlaştırma seviyeleri, önce soğan zarının bir kaç hücresinin, ardından tek bir hücrenin ve son olarak tek bir hücredeki yapıların görüntülenmesini sağlar.

Büyütme sınırsız olarak arttılabilir, ancak maksimum yararlı büyütme sınırlıdır ve çözünürlüğe bağlıdır.Lensler ışık ışınlarını saptırır veya farklı yönlerde kırar.Bir ışık hüzmesinin kırılması düzgün değildir ve yanlarda bozulmalara uğrar.Bu, ışık ışınlarının artık tek bir noktada değil, farklı noktalarda toplandığı anlamına gelir ve bu bozulma bulanıklığa yol açar.

Işık ışınlarının bozulması çeşitli faktörlere bağlıdır:

·Lenslerin kalitesi

·Lenslerin çapı

·Büyütme gücü

·Işığın fiziksel özellikleri

Sonuç olarak, bir mikroskobun çözünürlük kuvvetini, iki nokta arasını ne kadar net gösterdiği ve ölçülebildiği belirler.

En güçlü ışık mikroskopları yaklaşık 0.2 µm (mikron metre) çözünürlüğe ulaşabilir.Böyle bir mikroskopta, aralarında 0.0002 mm mesafe olan iki nokta arası rahalıkla görülebilir ve ayır edilebilir. Bir cetvelde bir çizgi 1 milimetredir.Bu tür güçlü ışık mikroskopları laboratuarlarda kullanılır.

Işık Kaynağı

Bir cismin ışık mikroskobunda görülebilmesi için, merceklere ışık yansıması gereklidir.Bu ışık farklı kaynaklardan gelir ve nesneyi iki farklı şekilde aydınlatır.

İletilen (transmitted) ışık yöntemi (A) ile ışık demeti, nesne altından gelir ve şeffaf nesne içinden geçerek merceğe ulaşır.Sonunda nesne içindeki hassas yapılar görünür.En basit mikroskoplarda gün ışığını yansıtan bir ayna ile bu kaynak sağlanırken artık bir çok mikroskopta elektrikle üretilen bir kaynaktan ışık iletilir.

Yansıyan (reflected) ışık yöntemi (B), opak (geçirgen olmayan) nesneler için kullanılır.Bu tipte ışık, objektif üstündeki bir kaynaktan nesneye yansıtılır, ışık nesneden yansıyarak tekrar merceklerden geçer ve göze ulaşarak opak nesnenin yüzey görüntüsü elde edilir.

IŞIK MİKROSKOBU FİYATLARI

Tüm mikroskop modellerinin, özelliklerini incelemek ve fiyatlarını görmek için tıklayınız.